{1} Kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Gedurige Bijstand

Op reis naar vroeger

In elk Vlaams dorp is het kerkplein dé centrale plek bij uitstek. Daar klopt het hart van de gemeenschap. Ook in Sint-Mariaburg was dat ooit zo. In en rond de kerk ontmoetten de bewoners elkaar, er vonden feesten plaats, er werd geravot, de school speelde een rol in de opvoeding van kleuters en vrouwelijke jeugd. Met de Mariaburgse Feesten eind september vervult het plein jaarlijks nog steeds de rol van centraal trefpunt.

Veel mensen denken dat de Kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Gedurige Bijstand er altijd heeft gestaan. Niets is minder waar. Oorspronkelijk bevond er in deze regio enkel een kapel op het Mariaplein (Zie punt 4 van de wandeling). In ‘Over Sint-Mariaburg gesproken’ schrijven Rik Asselbergh en Rik De Smedt: “Een grotere kerk drong zich meer en meer op en met toelagen van de gemeenten Brasschaat en Ekeren en een royale gift van Antoon Van den Weyngaert kon op 16 mei 1910 de aanbesteding hiertoe plaatsgrijpen. Architect werd Floris Verbraeken. Hij was reeds voor 1907 met de plannen voor een nieuwe kerk bezig. Men zou haar inplanten op de Schepersvelden, zoals die plaats toen genoemd werd, het huidige Van de Weyngaertplein. Aannemer wordt Frédérick Masson, Zuiderlei 207 te Antwerpen, met een offerte van 172.200 frank.

De gemeenteraad van Ekeren waar de Heer van Delft, aartsvijand van Antoon Van den Weyngaert, heel wat in de pap te brokken had, boycotte de plannen om een nieuwe kerk te bouwen op de Schepersvelden. Het bisdom Mechelen oordeelde echter dat de voorziene locatie best geschikt was en op 8 maart 1907 keurde de bestendige deputatie van de provincie Antwerpen het door de kerkfabriek voorgestelde terrein goed.

In de ‘Gazet van St-Mariaburg’ van 7 juli 1907 en 29 september 1907 verschenen onder de titels “Goed nieuws!” en “De nieuwe kerk” prozaïsche pareltjes waarin de Haan van Ste Mariaburg aankondigt dat hij binnenkort van domicilie zal veranderen en zal plaats nemen op “een nieuwen, schoonen toren, hooger dan de hoogste boom of toren uit den omtrek”. En op 13 oktober 1907 wordt een pathetische oproep gedaan om “gelijk de arme weduwe in het evangelie die maar een paar blanke duiven kon offeren” een bijdrage te leveren, een steen aan te brengen voor de bouw van een nieuwe “tempel Gods”. Bij drukker Joseph Van Wesenbeeck werden steunkaarten gedrukt met het ontwerp van de nieuwe kerk. Deze werden verkocht om bij te dragen tot de financiering van het project.

Ook van overheidswege kwam financiële steun. Minister van Justitie De Lantsheer deelde op 4 januari 1911 aan de gouverneur van de provincie Antwerpen mee dat hij aan de Koning had voorgesteld een subsidie van 25.000 frank toe te kennen aan de Kerkfabriek van Sint-Mariaburg om de bouw van een nieuwe kerk te realiseren.

Op 11 september 1910 stonden de muren van het hoogkoor reeds een meter boven de grond en de eerste steen werd, met goedkeuring van Kardinaal-Aartsbisschop Joseph Mercier, gewijd door Pastoor Van Rosendaal. Aannemer Masson zorgde ervoor dat de werken snel vorderden. Op 26 oktober 1911 werd de nieuwe kerk ingezegend door deken van Ekeren Adriaensen. Op zondag 29 oktober werd het Allerheiligste Sacrament in processie plechtig van de oude kapel naar de nieuwe kerk overgebracht.

Het kerkgebouw is opgetrokken in neogotische stijl met twee zijbeuken dus in kruisvorm. De toren is 57 meter hoog met een kruis en haan van 4,5 meter. In het totaal dus 61,5 meter, terwijl de maximum breedte 30 meter bedraagt.

Binnen is de middenbeuk 20 meter hoog. Het langste deel, gaande van het hoogkoor tot de ingang is 43 meter. In de toren zijn drie kerkklokken aanwezig. In 1911 werden er twee klokken gewijd door deken Adriaensen, door de Duitsers geroofd tijdens Wereldoorlog Twee. 1954 werden er drie nieuwe klokken bijgeplaatst, door de kerkraad van Sint-Mariaburg aangeboden aan pastoor Theofiel Bogaerts.

Voor nog veel meer informatie over de kerk verwijzen we graag naar het boek ‘Een Eeuw onder de Toren’ van Walter Lauriks en Ludo Van Bouwel, een uitgave van 2011 nog te verkrijgen in het Wijkcentrum.

Sinds het voorjaar van 2020 wordt de weekkapel, die de naam ‘Mariabijstand kapel’ kreeg, dagelijks opengesteld voor bezoekers die bij de afbeelding van Onze-Lieve-Vrouw van Gedurige Bijstand een moment van rust, bezinning of gebed willen nemen. De toegang tot de kapel ligt aan de oostzijde, Leo Vermandellei.

In de periode 2020-2021 werd de binnenzijde van de kerk helemaal proper gemaakt en herschilderd. Aan het orgel werden herstellingswerken uitgevoerd.